Statik Elektrik Nedir ? Elektronik Kartlar Üzerinde Etkisi Ve Önlemleri

STATİK YÜK TANIMI:

STATİK YÜK (Durgun Yük); 

İKİ FARKLI MALZEMENİN BİRARAYA GELMESİ, BİRBİRİNE SÜRTÜNMESİ, VEYA AYRILMASI İLE OLUŞUR.

STATİK YÜK ÇEŞİTLERİ:

MALZEME                                             YÜK

CAM                                                   POZİTİF

İNSAN SAÇI                                       POZİTİF

NAYLON, TAHTA                               POZİTİF

ALUMINYUM                                     POZİTİF

KAĞIT, ÇELİK                                     POZİTİF

NİKEL, BAKIR                                      POZİTİF

TEFLON                                              NEGATİF

SİLİKON, KAUÇUK                            NEGATİF

STATİK YÜK KAYNAKLARI

ESD NEDİR?

ELECTRO STATIC DISCHARGE (Elektrostatik Yük Boşalması)

DURGUN ELEKTRİK YÜKÜNÜN BİR NESNEDEN DİĞERİNE ANİ OLARAK TRANSFER OLMASIDIR.

GÜNLÜK HAYATTAN BASİT ESD ÖRNEKLERİ

• Yıldırım
• Genellikle kışın halı üzerinde yürüdükten sonra, kapı koluna dokunduğunuzda hissettiğiniz şok.
• Karanlıkta yün kazaklarınızı giyip çıkarırken hissettiğiniz kıvılcım.

ESD ZARARSIZ GÖRÜNÜR AMA ELEKTRONİK MALZEME VE ÜRÜNLERE CİDDİ ZARARLAR VEREBİLİR!

ESD OLUŞUMU 

• İnsan vücudunun her hareketinde statik yük oluşur. Deri, saç, ve vücut kayda değer şekilde yük biriktirirler.
• Düşük bağıl nem (Kuru hava) ESD oluşumunu arttırır.
• Eğilme, yürüme, sandalye üzerinde hareket, veya sandalye ile kayma vb. hareketler ESD oluşturur.
• Biriken yükler kolayca elektronik malzemelere veya kartlara boşalıp ESD hasarına sebep olurlar.
• Sentetik, plastik veya yalıtkan malzemeler kullanımı ESD açısından sakıncalıdır.

ELEKTROSTATİK VOLTAJ DEĞERLERİ

ESD BİR ELEKTRONİK DEVREYE NASIL ZARAR VEREBİLİR?

• Bugünün Elektronik malzeme ve devreleri geçmişe göre oldukça küçülmüş vaziyette.
• Ayrıca Statik Elektriğe karşı daha da duyarlılar.
• Görmemize, duymamıza ve hissetmemize imkan olmayan bir yük boşalımı bu malzeme veya devrelere zarar verebilir.

Yıllara göre entegre devre boyutları oldukça küçülmüş ve statik elektrikten daha etkilenir duruma gelmiştir.

ELEKTRONİK MALZME STATİK ELEKTRİKTEN ETKİLENME DUYARLILIĞI

KİMLER ESD ZARARI VEREBİLİR?

HERKES!

Elektronik malzeme ve devreler ile çalışan herkes ESD zararı verebilir!

- Malzeme girişi           - Kart dizgi

- El montajı,                   - Test

- EMM,                             - Ambar

- Satış sonrası servis

ESD ZARARI NASIL FARKEDİLEBİLİR?

LABORATUARDAN ÇIKMADAN

• Göz kontrolünde
• Test aşamalarında

MÜŞTERİ ELİNDE

• Ürünü alan kişinin kullanım süresi içinde herhangi bir zamanda

ÜÇ ANA ESD KURALI

1. ESD malzemelerle çalışırken mutlaka topraklanmalısınız. (Tedbir almalısınız)
2. ESD duyarlı bir malzeme ile sadece ESD özelliği olan bir yüzeyde çalışmalısınız.
3. Kullanımı gerekmedikçe ESD malzeme veya ürünleri ESD koruyucu torba veya kutularda muhafaza etmelisiniz.

ESD ZARARLARI NELERDEN KAYNAKLANIR?

• Topraklanmamak 40 %
• ESD koruyucu torba ve kutular  kullanılmaması  40 %
• Eski, yırtık veya fonksiyonel olmayan ESD koruyucu malzeme kullanımı  12 %
• Diğerleri        8 %

 ESD KONTROL MALZEMELERİ

• İLETKEN MALZEMELER              (<10⁵ ohm/m²)
• STATİK DAĞITICILAR               (10⁵<SD<1012ohm/m²)
• YALITKANLAR                            (>10¹² ohm/m²)
• ANTİSTATİK MALZEMELER       (10^9-10 ohm/m²)

 LEKTRONİK ÜRETİM HATLARINDA, BAKIM ONARIM LABORATUVAR

VE FABRİKAMIZDA ESD ÖNLEMLERİ NELERDİR.

• Antistatik ve Kondaktif yer kaplaması,
• Statik dağıtıcı çalışma masaları
• ESD önlükler, eldivenler,
• ESD bileklikler, topukluklar, (ayakkabılar)
• ESD torbalar, kutular
• Personel topraklanma bağlantı
• ESD sandalyeler,
• ESD raflar, taşıma arabaları.

 ESD ZARARLARI NASIL ÖNLENEBİLİR?

• Bütün elektronik malzeme ve ürünlerin ESD duyarlı olduğunu kabul ediniz.
• Uygun şekilde topraklanmadan elektronik malzeme ve ürünlere el sürmeyiniz. Eğer uygun şekilde topraklanmamışsanız en büyük ESD kaynağı sizsiniz.
• ESD duyarlı malzeme ve ürünleri ESD kurallarına uygun tedbirler ile taşıyınız.

ESD KONTROL PRENSİPLERİ

• Olabildiğince ESD ekipman kullanınız.
• ESD bilekliklerinizi veya topukluklarınızı istenildiği şekilde sürekli kontrol ediniz.
• Çalıştığınız alanda ESD bağlantınızı olabildiğince sık kontrol ediniz. Bağlantıda hasar veya hata ESD zararına yol açabilir.
• Çalışma alanınızda ESD duyarlı malzeme ve ürünlerle herhangi bir yalıtkan malzemenin direk temasını engelleyiniz.
• ESD duyarlı malzemeleri ESD torba veya kutuların içinde taşıyınız. Torba ağızları ve kutu kapakları daima tam olarak kapalı olmalıdır.
• ESD kurallarına uygun olarak topraklanmamış kimselerin yanınıza gelmesine izin vermeyiniz.
• Herhangi bir problem ile karşılaşıldığında kısım sorumlusuna danışınız.

Statik elektrik zararsız görünür ama elektronik malzmelere, elektronik kartlara ve elektronik sistemlere büyük zarar verir.

Sistemlerin karrların ve malzmelerin üzerinde bulunan ESD uyarı levha ve etiketlere dikkat ediniz. Bu etiketleri gördüğünüzde esd koruyucu önemleri alınız.

Statik elektriğin elektronik teknolojilerinde en çok zarar veriği grup yazılım yüklü entegrelerdir. İl olarak elektronik sistemlerin ve elektronik kartların üzerinde bulunan programlı entegreler bu kontrolsüz statik elektrik entegreler içinde yüklü olan programlardaki kod değişikliğine neden olarak programın çalışmamasına neden olmaktadır. 

Ayrıca mosfet grubu malzemlerde arızalanma olasılıkları oldukça yüksektir. Görünmeyen bu arızayı en gellemin en iyi yolu elktronik teknik personelin topraklanmasıdır. Dünyada bulunan elektronik üreticilerin büyük maliyetler ile bu önemleri almaktadır. En büyük hedefleri daha kaliteli ve uzun ömürlü çalışacak elektronik yapıların üretilmesi içindir. 

Bu görünmeyen tehlikeyi önemsemeli mutlaka 1MG OHM direnç ile toprağa bağlanmış statik dağıtkan özellikli bir masa örtüsü üzerine bağlanmış antistatik bileklik ve önlüğü giyilmiş ve önü iliklenmiş bir koruma ile gönül rahatlığı ile üretim bakım ve onarım çalışmalarınızı yapabilirsiniz.

Antistatik ürünler Nedir?

Antistatik ürünler ve bu ürün grubuna gren aksesuarlar birleşme ayrılma ve sürtünme ile statik yük oluşturmayan madde yapılarıdır. El aletleri zemin örtüleri ve kaplamaları bu grup içerisindedir. 

Statik Dağıtkan Nedir?

Stik dağıtıcı özellikte olan ürün grupları meteryaller oluşmuş durgun atatik yükünü alana dağıtarak statik yük gücünü azaltarak statik elektrik riskini büyük ölçüde engelemektedir. Masa örtüleri, Önlükler, tişört ve eldivenler vb. ürünler bu grup içerisindedir. 

Kondaktif Nedir?

Kondaktif ürün ve bu ürün grupları insan vücüdündaki statik yükü ESD özellikli ayakkabılar için topuk bandı ve ESD özellikli ayakkabılar aracılığı ile operatörün sürekli deşarj olmasını toprak deşarjını sağlar bu ürün grubu elektronik üretim bakım ve onarım noktalarında zemin uygulamalarında görülür.

Unutulmamalıdır!

Statik elektrik yük oluşumu insan vücudunun bir hareketinde 400V olarak üretilir. BU voltaj değerinin yüksük ani transferde olduğu ve süreklilik olmadığı bilimelidir. Bu duruma göre insan vucudunun tek hareketinde 400V oluşuyorsa mosfet grupları ve programlı malzeme grubu en büyük risk altındadır.

İnsanlar statik elektriği 2000V ve üzeri statik voltaj değerlerinde hissedebilmektedir.

Değerli İltek Teknoloji takipcileri statik elektrikten korunmanın en ekonomik ve doğru yöntemleri ile tanışmak ve uygulamak istediğinizde, bu konuda uzman ekibimiz ile görüşerek en uygun çözüm önerilerimize ulaşabilirsiniz.

Buraya Tıklayarak hemen bize ulaşın...